از آنجايي كه يكي از كاربردي ترين و اقتصادي ترين راهكارهاي ارائه شده جهت بازيابي گازهاي ارسالي به فلر، استفاده از اين گازها به عنوان سوخت يا افزودن آنها به شبكه سوخت هاي موجود در واحد مي باشد، لذا در اين بخش به معرفي و ارائه مشخصات انواع سوخت هاي مصرفي در پالايشگاه تهران و مشخصات و خصوصيات شبكه توزيع اين سوخت ها پرداخته شده است. معمولا سوخت ها در پالايشگاه به دو صورت مايع و گازي مي باشند.
1- 1– سوخت گازي
معمول ترين سوخت گازي پالايشگاه، گازهاي توليد شده در دستگاه هاي مختلف پالايش است كه همگي در مخزن سوخت گازي[1] جمع شده و از آنجا به كوره هاي مختلف فرستاده مي شود. جمع شدن گازهاي پالايشگاه در يك مخزن اين خاصيت را در بر دارد كه؛ اولا وزن مخصوص گازهائي كه به كوره هاي مختلف مي روند تقريبا يكسان بوده، ثانيا مقدار حرارتي كه از يك كيلوگرم سوخت بدست مي آيد، به دليل اختلاط انواع گازهاي توليد شده در پالايشگاه، تقريبا در تمام كوره ها يكسان است.
جدول 4- 7 مشخصات سوخت گازي مصرفي در پالايشگاه تهران
| مشخصاتFuel Gas | |||||||||||
| فشار (psig) | 45-55 | ||||||||||
| دما (°F) | 45-100 | ||||||||||
| H2S | C1 | C2 | C3 | IC4 | NC4 | IC5 | NC5 | H2 | O2 | N2 | CO2 |
| 200 | 74.8 | 5.3 | 3.9 | 0.6 | 0.6 | 0.1 | 0.1 | 11.9 | 0.5 | 2.1 | 0.1 |
| 150 | 53.3 | 7.7 | 7.8 | 2.2 | 2.7 | 0.4 | 0.2 | 24 | 0.4 | 1.3 | 0 |
| 100 | 63.2 | 7.5 | 6.6 | 1.9 | 2.5 | 0.4 | 0.3 | 14.5 | 1.1 | 2 | 0 |
| 300 | 67.2 | 6.1 | 4.2 | 1.3 | 1.3 | 0.2 | 0.1 | 17 | 0.6 | 2 | 0 |
| 170 | 77 | 2.6 | 1.6 | 0.5 | 0.5 | 0.2 | 0.1 | 15 | 0.1 | 1.7 | 0.4 |
| 80 | 53.5 | 6.3 | 0.4 | 0.9 | 1.3 | 0.3 | 0.2 | 32.3 | 0.1 | 0.9 | 0.9 |
| 300 | 71.2 | 4.1 | 3.3 | 0.9 | 0.7 | 0.1 | 0 | 16.2 | 0.4 | 3.1 | 0 |
جدول 4- 8 مشخصات گاز طبيعي دريافتي از شبكه
| مشخصاتNatural Gas | |
| فشار (psig) | 350-1000 |
| دما (°F) | 38-80 |
| تركيبات متوسط | |
| C1 | 0.916 |
| C2 | 0.04 |
| C3 | 0.013 |
| IC4 | 0.003 |
| NC4 | 0.003 |
| IC5 | 0.001 |
| NC5 | 0.001 |
| O2 | 0.008 |
| N2 | 0.005 |
| CO2 | 0.01 |
| Z Factor | 0.9946 |
| Cp/Cv | 1.296 |
نوع ديگر سوخت گازي كه وارد پالايشگاه مي گردد، گاز طبيعي مي باشد. قسمت اعظم تركيبات اين گاز را متان تشكيل مي دهد كه سوختي بسيار مناسب ولي با قيمتي گران است. گاز ديگري كه در مواقع موقت مي تواند به عنوان سوخت گازي پالايشگاه مورد استفاده قرار گيرد، مخلوطي از پروپان و بوتان است. البته اين گاز بايستي موقعي مورد استفاده قرار گيرد كه گاز پالايشگاه و يا گاز طبيعي در دسترس نباشد. مخلوط پروپان و بوتان[2] كه به LPG مرسوم است، سوختي بسيار مناسب با ارزش حرارتي بالا مي باشد كه سوزاندن آن گران تمام مي شود و مي توان از آن در مصارف تجاري، ذخيره سازي، صادرات و خوراك واحدهاي پالايشگاهايي استفاده نمود. اين مخلوط در پالايشگاه در مواقع راه اندازي دستگاه ها و در مواقع ضروري كه سوخت ديگري در دسترس نباشد مصرف مي گردد.
با توجه به استانداردهاي احتراقي موجود در پالايشگاه تهران جهت تجهيزات صنعت نفت، مقدار مجاز H2S در سوخت گازي پالايشگاه تهران ppm 50 مي باشد. اين مقدار در مواقع بسيار خاص و ضروري، به شكل موقت مي تواند رعايت نگردد. به عنوان مثال گازهاي سوختي ترش واحدها كه به واحد آمين ارسال مي گردند، در صورت Trip كردن واحد آمين از مسير جايگزين مستقيما به شبكه سوخت گازي مصرفي فرستاده مي شوند كه سبب دود كردن كوره ها مي شود.
[1] Fuel gas mixing drum
[2] Liquified Petroleum Gas
